متاسفانه در حال حاضر افسردگی در نوجوانان یک وضعیت جدی است که آنگونه که باید، به آن توجه نمی‌شود. افسردگی در نوجوانان (یعنی در حدود سنین ۱۳ تا ۱۷ سالگی ) یک اختلال روحی و روانی جدی است. این حالت فقط احساس غم یا ناراحتی برای چند روز نیست؛ بلکه احساس شدیدی از غم، ناامیدی و خشم یا سرخوردگی است که برای مدت بیشتری ادامه پیدا می‌کند. این احساسات انجام فعالیت‌های روزمره و عملکرد طبیعی را در نوجوانان دشوار می‌کند. ممکن است تمرکز کردن برای آنها بسیار سخت شود و انگیزه یا انرژی کافی برای امور روزمره نداشته باشند. نادیده گرفتن افسردگی نوجوانان با توجه به سایر بحران هایی که در این بازه سنی در پیرامون آنها وجود دارد، ممکن است عواقب سنگینی به دنبال داشته باشد.
در این مقاله به شرح علت ها، علائم و روش های مواجهه صحیح با افسردگی نوجوانان پرداخته ایم…
علت افسردگی در نوجوانان
افسردگی در نوجوانان به عوامل مختلفی مرتبط است که می‌تواند از شرایط خانوادگی و محیط اجتماعی تا تغییرات شیمیایی در مغز ناشی شود. برای مثال، تغییرات هورمونی در دوره نوجوانی می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در خلق‌وخو شود. عوامل ژنتیکی نیز در افسردگی نقش دارند؛ اگر یکی از والدین یا بستگان نزدیک سابقه افسردگی داشته باشد، احتمال بروز این حالت در نوجوانان بیشتر می‌شود. علاوه بر این، فشارهای اجتماعی مانند رقابت‌های تحصیلی، مشکلات دوستانه، و یا مسائل خانوادگی می‌تواند منجر به ایجاد احساسات منفی در نوجوانان شود.
کدام گروه از نوجوانان بیشتر در معرض افسردگی قرار دارند؟
افسردگی می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما معمولاً در دوره نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود. برخی نوجوانان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افسردگی قرار دارند، از جمله کسانی که:
- دارای مشکلات روانی دیگری مانند اضطراب، اختلالات خوردن و سوءمصرف مواد هستند
- به بیماری‌های دیگری مانند دیابت، سرطان و بیماری‌های قلبی مبتلا هستند
- اعضای خانواده‌شان دارای بیماری‌های روانی هستند
- خانواده‌ای ناسالم یا دچار تعارض خانوادگی دارند
- با دوستان یا دیگر همسالان خود در مدرسه مشکلاتی دارند
- به ناتوانی‌های یادگیری یا اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) دچار هستند
- در کودکی دچار تروما یا آسیب شده‌اند
- عزت نفس پایین، دیدگاه بدبینانه یا مهارت‌های مقابله ضعیف دارند
- اعضای جامعه LGBTQ+ هستند، به‌ویژه در صورتی که از سوی خانواده مورد حمایت قرار نگیرند
علائم افسردگی در نوجوانان
افسردگی در نوجوانان با علائم متعددی ظاهر می‌شود که آگاهی از آنها می‌تواند به والدین و معلمان کمک کند تا به موقع به این موضوع پی ببرند. برخی از این علائم شامل:
- احساس بی‌ارزشی یا ناامیدی: نوجوانان افسرده اغلب احساس می‌کنند که زندگی آنها بی‌معنی است و هیچ امیدی به آینده ندارند.
- تغییرات در خواب و اشتها: برخی نوجوانان ممکن است بیش از حد بخوابند و برخی دیگر بی‌خوابی را تجربه کنند. همچنین تغییرات در اشتها نیز می‌تواند نشانه افسردگی باشد.
- کاهش انرژی و علاقه به فعالیت‌ها: نوجوان افسرده ممکن است به فعالیت‌های مورد علاقه خود، مانند ورزش یا دیدار با دوستان، علاقه‌ای نشان ندهد.
- تحریک‌پذیری یا عصبانیت: گاهی افسردگی در نوجوانان به صورت عصبانیت و تحریک‌پذیری بروز می‌کند.
لازم است درباره یک موضوع بسیار مهم صحبت کنیم! به طور کلی افسردگی بعضی وقت ها هیچ نشانه جالب توجه و چشمگیری ندارد. اما در سکوت آسیب های جدی و سنگینی را به جا خواهد گذاشت. بنابراین در صورت مشاهده کوچک ترین تغییر خلق، تحریک پذیری، گوشه گیری و یا بی انگیزگی نسبت به فعالیت های تحصیلی و تفریحی فرزند نوجوان خود، از کنار آن ساده عبور نکنید. این موارد می تواند چیزی فراتر از “اقتضای سن” آنها باشد. ممکن است فرزند شما نیاز به کمک مشاور و روانشناس داشته باشد. همچنین شما نیز لازم است به عنوان یک والد، مهارت های لازم برای پرورش و رفتار مناسب با فرزند خود را فرا بگیرید.
عوارض و خطرهای افسردگی در نوجوانان
افسردگی در نوجوانان اگر به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند به عوارض جدی‌تری منجر شود. از جمله این عوارض می‌توان به مشکلات در تحصیل، ارتباطات اجتماعی، و حتی میل به خودآزاری اشاره کرد. همچنین، نوجوانان افسرده ممکن است بیشتر به مواد مخدر یا الکل روی آورند، زیرا به دنبال راهی برای کاهش احساسات منفی خود هستند.
نحوه تشخیص افسردگی در نوجوانان
تشخیص افسردگی در نوجوانان به کمک متخصصین روانشناس و یا روانپزشکان انجام می‌شود. والدین، معلمین و یا اطرافیان نزدیک می‌توانند با مشاهده تغییرات ناگهانی در رفتار نوجوان، اولین هشدارها را دریافت کنند. اگر نوجوانی نشانه‌های مداوم افسردگی مانند گوشه‌گیری، بی‌اشتهایی یا رفتارهای پرخطر را نشان می‌دهد، لازم است که به یک متخصص مراجعه شود.
روش‌های پیشگیری از افسردگی در نوجوانان
پیشگیری از افسردگی در نوجوانان نیازمند توجه به سلامت روان و ایجاد محیطی امن و حمایت‌کننده است. برخی روش‌های پیشگیری عبارتند از:
- حمایت خانوادگی و ایجاد روابط سالم با نوجوان: نوجوانان باید در محیطی باشند که احساس کنند به آنها گوش داده می‌شود و از حمایت برخوردارند.
- آموزش مهارت‌های زندگی: یادگیری مهارت‌های مقابله با فشارهای اجتماعی و تحصیلی می‌تواند نوجوانان را در برابر افسردگی مقاوم‌تر کند.
- تشویق به فعالیت‌های فیزیکی و هنری: ورزش و هنر به نوجوانان کمک می‌کند تا احساسات خود را تخلیه کنند و روحیه مثبت‌تری داشته باشند.
درمان‌های افسردگی نوجوانان
درمان افسردگی در نوجوانان شامل روش‌های مختلفی است که با توجه به شدت و نوع افسردگی می‌تواند متفاوت باشد. برخی از درمان‌های رایج عبارتند از:
- روان‌درمانی و مشاوره
جلسات روان‌درمانی به نوجوانان کمک می‌کند تا با احساسات خود بهتر کنار بیایند.
- دارو درمانی
در موارد شدید، متخصصین ممکن است داروهای ضدافسردگی تجویز کنند.
- درمان‌های شناختی-رفتاری (CBT)
این نوع درمان به نوجوانان می‌آموزد تا الگوهای فکری منفی را شناسایی و تغییر دهند.
سوالات متداول
- چگونه می‌توانم بفهمم که نوجوان من افسرده است؟ مشاهده علائمی مثل گوشه‌گیری، بی‌حالی، و کاهش علاقه به فعالیت‌های روزانه ممکن است نشان‌دهنده افسردگی باشد.
- آیا تغییرات هورمونی نوجوانی می‌تواند باعث افسردگی شود؟ بله، تغییرات هورمونی در دوره نوجوانی می‌تواند نقش مهمی در بروز افسردگی ایفا کند.
- آیا افسردگی در نوجوانان قابل درمان است؟ بله، افسردگی با روش‌های مختلف درمانی از جمله روان‌درمانی و دارو قابل درمان است.
- آیا افسردگی نوجوانان با افسردگی بزرگسالان تفاوت دارد؟ افسردگی در نوجوانان ممکن است به شکل‌های متفاوتی ظاهر شود، از جمله به صورت تحریک‌پذیری و عصبانیت بیشتر.
- چگونه می‌توانم به پیشگیری از افسردگی در نوجوانان کمک کنم؟ با ایجاد محیطی امن و حمایت‌کننده و تشویق به بیان احساسات و شرکت در فعالیت‌های مثبت می‌توان به پیشگیری از افسردگی کمک کرد.